آمنه بیگم مجلسی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | آمنه‌خاتون |
| نسب | خاندان مجلسی |
| محل زندگی | اصفهان |
| تاریخ وفات | قرن ۱۲ق |
| محل دفن | تخت فولاد |
| شهر وفات | اصفهان |
| خویشاوندان سرشناس | مجلسی اول • مجلسی دوم و ملاصالح مازندرانی |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | محمدتقی مجلسی • محمدباقر مجلسی |
| تألیفات | شرح بر الفیه ابن‌مالک • شرح بر شواهد سیوطی و مجموعه مسائل فقهی |
آمنه بیگُم مجلسی یا آمنه‌خاتون (درگذشت قرن ۱۲ق) از زنان عالِم شیعه در دوره صفوی. او دختر محمدتقی مجلسی، خواهر علامه مجلسی و همسر ملاصالح مازندرانی (درگذشت ۱۰۸۱ق) بود. آمنه بیگم در جمع‌آوری احادیث بحارالانوار به علامه مجلسی کمک کرد. کتاب‌هایی چون شرح بر اَلفیه ابن‌مالک، شرح بر شواهد سیوطی و مجموعه مسائل فقهی از آثار او است.
زندگی‌نامه
آمنه بیگم مجلسی یا آمنه‌خاتون دختر محمدتقی مجلسی و خواهر علامه مجلسی بوده است. مادرش دختر صدرالدین محمد حسینی عاشوری قمی بوده است. نویسندگان او را شناخته شده به علم و فضل در زمان خود دانسته‌اند. از جمله عبدالله افندی نویسنده کتاب ریاض العلماء و حیاض الفضلاء که تقریباً هم‌عصر آمنه بیگم است او را صاحب فضل، علم و تقوا معرفی می‌کند.
منابع به سال ولادت و وفات او اشاره نکرده‌اند، اما با این حال، وفات او را در قرن ۱۲ قمری دانسته‌اند.
آمنه بیگم در اصفهان فوت کرد و در مقبره تخت فولاد دفن شد. برخی محققان، مکان‌های دیگری را محل دفن آمنه بیگم دانسته‌اند.
همسر و فرزندان
آمنه‌خاتون به پیشنهاد پدرش با ملاصالح مازندرانی ازدواج کرد. ملاصالح شاگرد مجلسی اول بود و بعدها کتاب‌های بسیاری از جمله شرح بر الکافی را نوشت. آمنه‌خاتون و ملاصالح شش پسر داشتند که همه اهل علم بوده‌اند. همچنین یک یا دو دختر نیز داشته‌اند. وحید بهبهانی و آیت‌الله بروجردی از نسل آمنه بیگم و ملاصالح مازندرانی بوده‌اند.
جایگاه علمی
آمنه‌خاتون در فقه و حدیث شاگرد پدرش مجلسی اول و برادرش علامه مجلسی بود.از او آثار مکتوبی نیز نقل شده است:
- شرح بر الفیه ابن‌مالک
- شرح بر شواهد سیوطی
- مجموعه مسائل فقهی
- دیوان شعر.
آمنه‌خاتون در جمع‌آوری روایات برخی از جلدهای بحارالانوار به علامه مجلسی کمک کرد. همچنین نقل شده که ملاصالح مازندرانی در حلّ برخی عبارات کتاب قواعد الاحکام علامه حلی با او مشورت می‌کرده است.
پانویس
- ↑ امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۹۵.
- ↑ هاشمی، «گوهری از خاندان مجلسی»، ص۹۴.
- ↑ مازندرانی، شرح الکافی، مقدمه محقق، ۱۳۸۲ق، ص۲.
- ↑ افندی، ریاض العلماء، ۱۴۳۱ق، ج۵، ص۴۰۷.
- ↑ ریاحی، نقش بانوان شیعه اصفهان در فرهنگ و تمدن ایران و اسلام، ص۲۱۸و۲۲۲.
- ↑ بانوان عالمه و آثار آنها، ۱۳۷۹ش، ص۴۲.
- ↑ موسوعة مؤلفی الامامیة، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۹۰.
- ↑ هاشمی، «گوهری از خاندان مجلسی»، ص۹۴.
- ↑ افندی، ریاض العلماء، ۱۴۳۱ق، ج۵، ص۴۰۷.
- ↑ مازندرانی، شرح الکافی، مقدمه محقق، ۱۳۸۲ق، ص۲.
- ↑ مازندرانی، شرح الکافی، مقدمه محقق، ۱۳۸۲ق، ص۲.
- ↑ امین، مستدرکات اعیان الشیعة، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۸.
- ↑ هاشمی، «گوهری از خاندان مجلسی»، ص۱۰۰.
- ↑ هاشمی، «گوهری از خاندان مجلسی»، ص۹۷.
- ↑ موسوعة مؤلفی الامامیة، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۹۰.
- ↑ امین، مستدرکات أعیان الشیعة، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۸.
- ↑ ریاحی، نقش بانوان شیعه اصفهان در فرهنگ و تمدن ایران و اسلام، ص۲۲۱.
- ↑ امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۹۵.
منابع
- افندی، عبدالله بن عیسی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، محقق: احمد حسینی اشکوری، بیروت، مؤسسة التاریخ العربی،۱۴۳۱ق.
- امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق.
- امین، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعة، بیروت، دار التعارف، ۱۴۰۸ق.
- بانوان عالمه و آثار آنها، قم، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران، ۱۳۷۹ش.
- ریاحی، محمدحسین، ، مجله بانوان شیعه، شماره۱۰، زمستان ۱۳۸۵ش.
- مازندرانی، محمدصالح بن احمد، شرح الکافی، تصحیح ابوالحسن شعرانی، تهران، المکتبة الإسلامیة، ۱۳۸۲ق.
- موسوعة مؤلفی الامامیة، قم، مجمع الفکر الإسلامی، ۱۴۲۸ق.
- هاشمی، محمدقاسم، «»، مجله فرهنگ اصفهان، شماره ۵ و۶، بهار و تابستان ۱۳۷۶ش.